Deel vier: Perm 0511 - 0514

Van vrijdagmiddag tot en met maandagmorgen in Perm, een stad van bijna een miljoen inwoners, gesticht in 1723 door een verwant van Peter de Grote; ligt langs de Kama, een rivier die groter is dan de Maas en via de Wolga uitkomt in de Kaspische Zee. Perm is de laatse stad voordat Siberië echt begint, het ligt aan de voet van het Oeralgebergte. Het regent als we aankomen en dat blijft bijna de hele dag doorgaan. Een wandeling eindigt aan de overkant van de straat in een Kentucky Fride Chicken met een kop koffie. In de avond wordt het droog en gaan we er nog even op uit. Indrukken opdoen en na lang zoeken iets gevonden om te eten: een jongeren-muziek-café “het Buffet”.

IJsgrotten in Kungur
Met een Engelssprekende gids een dag naar de ijsgrotten van Kungur, ongeveer 100 km ten z. van Perm. Je kunt denken aan de grotten van Han zoals wij die kennen, maar dan met stalactieten en stalagmieten van ijs. Het water dringt door de rotsen naar beneden en bevriest dan drup voor drup. En omdat een deel van de grot altijd onder nul is – de permafrost - krijg je de ijspegels. Een prachtig gezicht, wat vele mooie foto’s oplevert. Ook is het verrassend te zien hoe de sneeuwkristallen heel langzaam aangroeien, de vochtigheid is juist 100 % waardoor de water moleculen langzaam op het ijs sublimeren, wat tot grote kristallen aanleiding geeft.

Onze gidsdame vertelt onderweg veel over de stad Perm en de regio en ze laat ons het stadje Kungur zien met oude Sint Nicolaskerk grieks-orthodox, pottery, mooie uitzichten over rivier en landschap. Sinds de Perestroika worden de kerken meer en meer teruggegeven aan de gelovigen die dan de kerk met eigen geld mogen restaureren. Verbazing wekkend wat zo in enkele jaren tot stand komt. Ook de tocht heen en terug is zeer de moeite waard. We zien de typisch Russische kleine huisjes die we vanuit de trein ook al zagen; buiten-/tuinhuisjes van mensen uit de stad die er de noodzakelijke groente en aardappelen verbouwen. Verder vertelt onze gids dat het slecht gaat met Perm. De plaatselijk fabrieken voor fietsen heeft moeten sluiten, de stad behoorde in 1979 al bij de steden in Rusland van 1 millioen en meer en is nu gezakt tot onder de 1 millioen 7.000 inwoners onder de 1 millioen. Mensen trekken weg.

Perm zelf

We wandelen veel door Perm. De stad heeft èn veel nieuwbouw èn nog veel echt heel oude houten huizen. En die twee vlak naast elkaar. Een stad die er over 10 jaar heel anders uit zal zien: geen houten huizen meer en heel veel hoogbouw. De hoogbouw blijft voor ons een beetje grof en hoekig, maar je kunt zien dat men probeert er meer van te maken dan de flats van een 20 jaar geleden, die echt verschrikkelijk zijn. Lelijker nog dan de flats die bij ons worden afgebroken. We zien en prachtige zonsondergang, zittend op een muurtje langs de Kama. De zon gaat in het NW onder, terwijl de rivier hier van oost naar west stroomt, tegen half elf (het is hier 4 uur later dan in Nederland). De Church of the Saviour en het Transfigureation Monastry zijn nu musea: een goede collectie uit de provincie van archeologische vondsten, een prachtige collectie samovars en andere huishoudelijke zaken, schilderijen en oud-russische ikonen. Aan kerken geen gebrek, ook deCathedral of St.Peter and Paul (alleen van buiten), de Ascention Church en de Perm Assumption Nunnery. In d laatste maken we een stukje dienst mee met een priester met prachtig gewaad en een in het zwart gekleed op vrij hoge toon zingend nonnenkoortje.

De mensen
Aan de mensen kun je zien dat je in Rusland bent: echt Russische koppen met iets grotere jukbeenderen, zware neus en een wat platter en ronder gezicht; denk maar aan Chroetsjov of Jeltsin. Sjofeler kleren, vrouwen heel veel met hoofddoeken om – de oudere althans. En zoals we al schreven: aan veel mensen zie je dat ze arm zijn. Onze gids had er een mooie opmerking over: voor de Perestroika waren de winkels leeg, maar de koelkasten vol, nu zijn de winkels vol, maar de koelkasten leeg. Met andere woorden: vroeger was er bijna niets te koop, maar wat er was, was betaalbaar en men hamsterde, nu kan men wat er te koop is niet meer betalen. Voor de Perestroika had iedereen even weinig, nu zijn er grote verschillen. Ook voorzieningen waren er voor iedereen en na de Perestroika voor degenen die het kunnen betalen. Voorbeelden:
1. voor de Perestroika was het paardrijden iets wat door velen werd beoefend, na de Perestroika zie je bijna geen paardrijden meer.
2. de aantallen bezoekers van de ijsgrotten waren ruim 200.000 mensen per jaar (toegang was 10 roebel) en nu nog 7.000 (toegang is nu 500 roebel).
De prijzen zijn zwaar gestegen maar het salaris is bijna hetzelfde gebleven voor verre weg de meeste van ons. Ook studenten hebben het moeilijk terwijl onderwijs, boeken etc vroeger voor de studenten die goed waren bijna gratis was.